Powstanie Wielkopolskie 1918-1919 - wybór biogramów

MEISSNER Czesław Gorgoniusz


Osoba
MEISSNER Czesław Gorgoniusz
Urodzony
1879
Zmarł
1950
Opis

lekarz, kierownik Wydziału Wykonawczego Ra­dy Ludowej Miasta Poznania i sekretarz Naczelnej Rady Ludowej. Ur. 9.09.1879 w Dmowie (k. Kruszwicy), w rodzinie ziemianina Wojciecha, powstańca 1863 r., i Kazimiery z Hundtów, brat Jana i Mieczysława. W 1899 r. otrzymał świadectwo dojrzałości w Gimnazjum św. Marii Magdaleny. Studio­wał medycynę w Gryfii i Monachium, gdzie w 1905 r. się doktoryzował. Po ukończeniu studiów osiadł w Poznaniu, otwie­rając prywatną praktykę. Należał do grona twór­ców Stronnictwa Narodowej Demokracji i w 1907 r. przyjęty został do Ligi Narodowej.

Działał w Towarzystwie Gim­nastycznym „Sokół” i za pośrednictwem „So­koła” lwowskiego, w Wielkopolsce krzewił ideę skautową. Uczestniczył też w pracach Wydziału Lekarskiego PTPN. W 1914 r. powołany jako lekarz do armii niemieckiej, zwolniony został na początku listopada 1918 r. W latach 1916-1918 wchodził w skład Tajnego Międzypartyjnego Komitetu Obywatelskiego. Współpracował z Centralną Agencją Polską w Lozannie.

Od października 1918 r. był członkiem Wydziału Wojskowego Centralnego Komitetu Obywatelskiego w Poznaniu. Z wyczuciem wciągnął do współpracy grupę młodych oficerów (m.in B. Hulewicza i M. Palucha), uzyskując wpływ na organizowanie polskich formacji wojskowych, zwłaszcza Służby Straży i Bezpieczeństwa, jak też ograniczając do minimum skutki nie przemyślanych działań młodzieży prącej do powstania. Na zebraniu poznańskiej Rady Ludowej wybrany został jej prezesem, a Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu (3-5 grudnia 1918 r.) powołał go do Sekretariatu Naczelnej Rady Ludowej i Wydziału Bezpieczeństwa. Jako prezes Rady Ludowej w Poznaniu witał 26 grudnia 1918 r. I. Paderewskiego.

Po wybuchu powstania organizował polską administrację, jak też zaopatrzenie oddziałów powstańczych. Od 3 do 5 lutego 1919 r. wchodził w skład delegacji Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej i Dowództwa Głównego na rokowania polsko-niemieckie w Berlinie, w sprawie zawarcia rozejmu. W marcu był członkiem polskiej delegacji do rozmów z komisją międzyaliancką o sytuacji polityczno-wojskowej w Wielkopolsce. W czerwcu 1919 r. otrzymał mandat poselski do Sejmu Ustawodawczego. W latach 1928-1939 był prezesem Zarządu Okręgowego Stronnictwa Narodowego w Poznaniu. W latach 1930-1935 reprezentował Stronnictwo Na rodowe w Senacie. Należał do współorganizatorów PCK w Wielkopolsce. Od 1920 r. tworzył organizacje kombatanckie b. powstańców wielkopolskich, powiązane ze Stronnictwem Narodowym. Działał również w wielu organizacjach.

W 1939 r. - powołany został do Wojska Polskiego jako major lekarz i przydzielony do tworzenia szpitali zapasowych. Przez Węgry przedostał się do Paryża, gdzie generał W. Sikorski mianował go delegatem Ministerstwa Spraw Wojskowych do spraw PCK. Po klęsce Francji dotarł do Wielkiej Brytanii. W Szkocji organizował szpitale i przychodnie lekarskie dla rodzin wojskowych i dom wypoczynkowy dla żołnierzy polskich. Był członkiem Komitetu Politycznego Stronnictwa Narodowego i Rady Narodowej. Do Poznania wrócił w lipcu 1946 r., podejmując pracę w szpitalu im. Pawłowa.

Zmarł 29 maja 1950 r., pochowany został na cmentarzu sołackim. Odznaczony był Orderem Odrodzenia Polski III kl., odznaczeniami honorowymi PCK, medalami i odznakami. Ze związku małżeńskiego z Haliną Lutosławską (córką Wincentego Lutosławskiego) miał dzieci: Andrzeja (1923), Woj­ciecha Karola (1927), Teresę (1929), Zofię (1930) i Czesława (1930).

Bibliografia
B. Polak, Meissner Czesław Gorgoniusz (1879-1950), (w:) Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918-1919, red. A. Czubiński, B. Polak, Poznań 2002, s. 227-229.
Autor wpisu
Michał Polak