KOZAK Antoni
, pierwszy z Opaleniczan poległy w Powstaniu Wielkopolskim. Ur. się 16 VI 1898 r. w Mirosławkach (pow. poznański). Był synem Stanisława i Józefy z domu Kasperczak. 20 maja 1916 r. zawarł w Opalenicy ślub z Barbarą Ochlińską. Mimo krótkiego stażu małżeńskiego bez zwłoki zaciągnął się 3 11919 r. do kompanii opalenickiej. Wyruszył na Zbąszyn z Nowego Tomyśla przez Chrośnicę, Przyprostynię i Nową Wieś.
Wziął udział w ataku na Zbąszyn od północy. 5 stycznia, około godziny 4-tej nad ranem poległ w natarciu na dworzec zbąszyński. Jak napisał lekarz opalenickiej kompanii - dr Kazimierz Bross: „straty te, nad którymi boleliśmy, szczególnie nad śmiercią ś. p. Antoniego Kozaka, byty dla nas dotkliwe". Pod naporem przewagi nieprzyjaciela powstańcy unosząc zabitego Antoniego Kozaka, musieli wycofać się do Chrośnicy, skąd 6 stycznia pociągiem powrócili do Opalenicy.
Pogrzeb jego odbył się bardzo uroczyście 7 stycznia 1919 r. Władysława Gmerkowa - uczestniczka Powstania napisała z tej okazji wiersz: „Pogrzeb pierwszego poległego powstańca z miasta Opalenicy". Na wniosek Związku Weteranów Powstań Narodowych R. P. 1914-1919 z dnia 30 września 1936 r., Komisja Krzyża Niepodległości odpowiedziała, iż: „za waleczność podczas walk niepodległościowych - pierwszy poległy z kompanii zasłużył na Krzyż Niepodległości, który ma zostać wręczony jedynemu synowi Antoniemu Kozakowi" - (pogrobowiec, Ur. się 26 maja 1919).
Przyznanie bohaterskiemu powstańcowi Krzyża Niepodległości nastąpiło 20 września 1937 roku, zaś ogłoszenie nastąpiło w przeddzień święta Niepodległości. Pochowany został w Opalenicy, w zbiorowym grobie 6 powstańców wielkopolskich oraz 6 powstańców zamordowanych lub zamęczonych w hitlerowskich obozach koncentracyjnych. Na mogile wzniesiono w 1968 r. pomnik projektu Kazimierza Bogdańskiego. Jedną z ulic w Opalenicy nazwano imieniem bohaterskiego „Powstańca Kozaka".