Powstanie Wielkopolskie 1918-1919 - wybór biogramów

CHYLEWSKI Jan Władysław


Osoba
CHYLEWSKI Jan Władysław
Urodzony
1891
Zmarł
1940
Opis

współorganizator artylerii ciężkiej, ppłk Wojska Polskiego. Ur. 27 czerwca 1891 r. w Wiel­kich Łąkach (ówczesny pow. śmigielski), w ro­dzinie dzierżawcy majątku ziemskiego Adama i Antoniny z Chylewskich. Gimnazjum humani­styczne ukończył ze świadectwem dojrzałości. Za­liczył dwa semestry prawa, po czym odbył półroczną praktykę kupiecką, uzyskując upraw­nienia kupca zbożowego.

We wrześniu 1914 r. został wcielony do armii niemieckiej (12 PAL). W październiku 1916 r. zdał eg­zamin oficerski, uzyskując stopień ogniomistrza.13czerwca 1917 r. mianowano go ppor. Zwolniony z armii niemieckiej (31 grudnia 1918), zgłosił się do dyspozycji Dowództwa Artylerii w Poznaniu (4 stycznia 1919). Objął dowództwo nie posiadającej sprzętu baterii zapasowej artylerii ciężkiej. Na rozkaz ppor. M. Palucha (7 stycznia 1919) wydzielił obsługi dla dwóch działonów, które miały udać się pod Szu­bin. Z dział zdobytych (8 stycznia) pod Ślesinem (2 hau­bice 150 mm) sformowana została 1 bateria cię­żka pod jego dowództwem, która (30 artylerzystów) przybyła do Gniezna (10 stycznia). Uczestniczył w naradzie dowódców oddziałów w sztabie ppłk. K. Grudzielskiego.

Natarcia na Szubin rozpoczęły się 11 stycznia o godzinie 15:00 salwą jego półbaterii, oddaną w kie­runku stacji kolejowej. Silna mgła nie pozwoliła jednak na prowadzenie skutecznego ognia. Bate­ria wróciła do Poznania (16 stycznia 1919) i tam Chylew­ski objął dowództwo 1 baterii 1 DAC, która dotarła do Kcyni (23 stycznia). Pod Dębogórą walczyła z niemieckim pociągiem pancer­nym. Równocześnie ostrzelano transport kolejo­wy wiozący posiłki dla niemieckich oddziałów atakujących Kcynię. 3 lutego ponownie walczono z pociągiem pancernym w rejonie stacji kolejo­wej w Szczepicach oraz wspierano natarcie na Dębogórę i Kowalewko. Bateria Chylewskiego stanowiła trzon obrony polskiej podczas walk pod Kcynią i Szczepicami. 10 lutego zajęła stanowi­ska w rejonie miejscowości Sipiony, gdzie za­stało ją zawieszenie broni.

Dekretem Komisariatu NRL z 13 kwietnia został mianowany por. 23 czerwca wyjechał na front galicyjski, gdzie zasłużył sobie na opinię doskonałego i dzielnego dowódcy baterii. Brał udział m.in. w ofensywie na Zbaraż. Po powrocie do Poznania bateria (15 września) skierowana została na front wielkopolski, a następnie w ramach 17 DAC brała udział w walkach na froncie litewsko-białoruskim (30 maja 1920). 9 września Chy­lewski otrzymał awans na kpt. Po przemianowa­niu 17 DAC na 17 PAC, nadal dowodził baterią. 14 lutego 1922 r. został zwolniony do rezerwy. Ponownie powo­łano go 10 stycznia 1923 r. i objął (23 stycznia) dowództwo 5 ba­terii 7 PAC (d. 17 PAC). Od 19 maja dowodził 3 dyonem Pułku, a od 17 grudnia - 2 dyonem.

Do 1939 r. był m.in.: komendantem szkoły szeregowych z cen­zusem 7 PAC, oficerem wy­wiadowczym pułku, wykładowcą w Szkole Arty­lerii, komendantem ka­dry w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii. We wrześniu 1939 r. formował zapasowe od­działy artylerii w woj. wschodnich, gdzie dostał się do niewoli sowieckiej. Osadzony w Starobielsku, został zamordowany przez NKWD wiosną 1940 r. w Charko­wie. Był odznaczony Orderem Virtuti Militari V kl., Krzyżem Walecznych (dwukrotnie), Meda­lem Niepodległości, Złotym Krzyżem Zasługi, medalami i odznakami. Rodziny nie założył.

Bibliografia
I. Polak, Chylewski Jan Władysław (1891-1940), (w:) Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918-1919, red. A. Czubiński, B. Polak, Poznań 2002, s. 54-55.
Autor wpisu
Michał Polak