Powstanie Wielkopolskie 1918-1919 - wybór biogramów

TANAŚ Stanisław


Osoba
TANAŚ Stanisław
Urodzony
1900
Zmarł
1966
Opis

uczestnik po­wstania, ochotnik z Pleszewa. Ur. się 22 paź­dziernika 1900 r. w Baranówku (k. Pleszewa), w rodzinie robotnika rolnego oraz górnika Szcze­pana i Marii z Trzebowskich. Naukę w szkole po­wszechnej przerwał w 1909 r., kiedy rodzice wy­jechali „za chlebem" do Niemiec i tam ukończył szkołę podstawową (1915). Do średniej szkoły powszechnej uczęszczał w Karstrop. Należał wówczas do polskich organizacji: Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół" oraz Koła Śpiewaczego „Leśna Róża". 16 VI 1918 r. brał udział, jako członek ćwiczący, w zlocie „Sokoła" IX okręgu Witten. W czerwcu wcielony został do armii nie­mieckiej (15 baon pionierów w Strasburgu). Pod­czas rewolucji w Niemczech oddalił się od od­działu i przyjechał do Pleszewa (rodzice powrócili w styczniu 1919). 26 XII 1918 r. przybył z ochot­nikami z Pleszewa do Poznania i na dworcu kole­jowym pełnił służbę patrolową. Z 27 na 28 grudnia patrolował ulice Poznania. Wziął udział w ode­braniu Niemcom koszar 6 Pułku Grenadierów. 29 grudnia powrócił do Pleszewa, by 31 III 1919 r. powtórnie znaleźć się w szeregach powstań­czych. Przydzielony do l baonu saperów wielko­polskich przebywał na odcinku frontu śląskiego, a następnie na froncie płn.: Wągrowiec, Czarn­ków, Chodzież. 17 XII 1919 r. odkomenderowa­ny został na kurs do Szkoły Podoficerskiej Sape­rów w Warszawie, gdzie otrzymał awans do stop­nia kpr. (1921). Ponownie awansował do stopnia sierż. służby czynnej. W 1933 r. został przenie­siony do broni pancernej, a później do wojskowe­go Instytutu Badań Inżynierii. Podczas wojny obronnej 1939 r. walczył w broni pancernej. Do­stał się do niewoli radzieckiej. Przekazany Niem­com, od 1940 r. przebywał w obozie niemieckim k. Luneburga, z którego uciekł w marcu 1942 r. Powrócił do Warszawy, gdzie wziął aktywny udział w ruchu oporu, następnie w powstaniu warszawskim (l 944), a po jego upadku dostał się do niewoli. W maju 1945 r. ponownie wrócił do stolicy, już jako inwalida wojenny. Pełnił szereg funkcji, m.in. prezesa LZS Pruszków (k. Warsza­wy), prezesa Powiatowego Związku Gminnych Spółdzielni „SCh" Pruszków. Należał do Związ­ku Inwalidów Wojennych. Zmarł 17 lutego 1966 r. w Warszawie. Był odznaczony m.in. Orderem Odrodzenia Polski V kl., Srebrnym Krzyżem Zasługi, Brązowym Krzyżem Zasługi. Żonaty z Sabiną z Szyszkowskich, miał syna Tadeusza (1925).

Bibliografia
Z. Kościański, Powstańcy wielkopolscy. Biogramy uczestników powstania wielkopolskiego 1918-1919, t. IV, red. B. Polak, Poznań 2008, s. 200-201.
Autor wpisu
Zdzisław Kościański