Powstanie Wielkopolskie 1918-1919 - wybór biogramów

ŚLIWIŃSKI Bernard


Osoba
ŚLIWIŃSKI Bernard
Urodzony
1883
Zmarł
1941
Opis

prawnik, organizator i dowódca Grupy „Leszno”, ppłk Wojska Polskiego. Urodził się 5 lipca 1883 r. w Poniecu, w rodzinie mistrza rzeźnickiego Romana i Antoniny z Obecnych. W rodzinnym mieście ukończył szkołę powszechną, gimnazjum we Wschowie. Studiował prawo na uniwersytecie w Berlinie (2 semestry) i we Wrocławiu (5 semestrów), gdzie 1 II 1911 r. uzyskał doktorat. Był czynnym członkiem Towarzystwa Tomasza Zana i in. organizacji. Od 1911 r. do 1914 r. pracował w sądownictwie jako referendarz. W latach 1907-1908 odbył roczną służbę wojskową i ponownie wezwany, przesłużył dalsze 7 miesięcy (2 III-30 IX 1909). 20 IV 1910 r. awansowany został do stopnia sierż., a patent oficerski ppor. otrzymał 22 III 1912 r. 1 VIII 1914 r. zmobilizowany został do armii niemieckiej. 15 VI 1917 r. awansował do stopnia por. W listopadzie 1918 r. był świadkiem wydarzeń w Berlinie. Zrzucił mundur i wyjechał do Wielkopolski. Na początku grudnia 1918 r., za pośrednictwem dr. B. L. Marchlewskiego, zgłosił się do dyspozycji NRL i „zapisał się na listę oficerów, chcących się wdać w bój powstańczy”. W Poniecu utrzymywał kontakty z tamtejszą polsko-niemiecką Radą Robotniczą i Żołnierską, jak i z PRL (na pow. gostyński), z której 6 I 1919 r. otrzymał rozkaz „natychmiastowego stawienia się w Gostyniu, celem rozpoczęcia akcji zbrojnej”. Zgłosił się w Gostyniu, gdzie powierzono mu „kierownictwo powstania w powiecie”. We wspomnieniach napisał: Zastrzegłem się, że akcja wojskowa należy odtąd tylko do mnie i że za nią biorę całą odpowiedzialność pod każdym względem, albowiem taką akcję może tylko prowadzić jeden dowódca, inaczej bowiem nie rozumiem działania powstańczego. Spowodował ogłoszenie pospolitego ruszenia na terenie powiatu i 7 stycznia zgłosiło się 415 ochotników, których podzielił na trzy kompanie, zapoczątkowując baon gostyński. Wyruszył w kierunku Ponieca, z zadaniem obsadzenia linii Sowiny-Zawada-Wieszkowa-Janiszewa, osłaniając Poniec - najbardziej zagrożony przez załogi niemieckie w Lesznie i Rawiczu. Zapoczątkowało to tworzenie odcinka płd.-zach. frontu wlkp. Rozesłano kurierów, równocześnie wysyłając patrole w kierunku Kąkolewa i Pawłowic. 8 stycznia wyjechał do Poznania po instrukcje i asygnaty na broń. Spowodował korektę w po-dziale Okręgów Wojskowych. Rozkazem dziennym z l3 I 1919r. zatwierdzono go jako dowódcę odcinka Leszno. Do połowy stycznia 1919 r. w ciągłych potyczkach powstały grupy: Poniec, Pawłowice, Osieczna i Boguszyn. Podział ten usankcjonowany został Rozkazem Operacyjnym nr 1 Dowództwa Głównego z 18 I 1919 r. Na początku lutego z oddziałów grupy uformował 6 Pułk Strzelców Wielkopolskich, który wszedł w skład 2 Dywizji Strzelców Wielkopolskich. 3 marca Śliwiński zatwierdzony został dowódcą pułku. Na odcinku płd.-zach. pułk pozostał do 30 lipca. Dekretem Komisariatu NRL nr 102 (z 3 VI 1919) mianowany został kpt., a dekretem nr 104 - mjr. (ze starszeństwem od 1 XII1917). 1 września przeszedł z pułkiem na odcinek zbąszyński, przygotowując się do operacji rewindykacyjnej. 18 grudnia został przesunięty pod Bydgoszcz, do rejonu Żnina. 201 1920 r. na czele 6 Pułku Strzelców Wielkopolskich wkroczył do Bydgoszczy i zajął Świecie, Koronowo oraz Tucholę. Na początku lutego skoncentrował pułk pod Koronowem, a następnie przeszedł do Bydgoszczy, skąd 8 marca wyruszył do Brodów w Małopolsce wsch. Uczestniczył w działaniach zaczepnych na Ukrainie (IV-V), w ofensywie na froncie litewsko-białoruskim, w walkach odwrotowych. 11 czerwca awansował do stopnia ppłk., a od lip- ca do października leczył się w szpitalu w Poznaniu. Po powrocie do pułku otrzymał opinię: Dowódca pułku bardzo dobry. Dba o żołnierzy i opiekuje się nimi. Do czasu przejścia do rezerwy (1922) nadal dowodził 60 Pułkiem Piechoty, a następnie 29 Brygadą Piechoty w Inowrocławiu. Od 7II1921 r. był komendantem wojewódzkim Policji Państwowej w Poznaniu, w latach 1922-1927 prezydentem Bydgoszczy, a następnie przeniósł się do Poznania, gdzie prowadził praktykę adwokacką. Współorganizował Związek Powstańców i Bojowników w Poznaniu, pełniąc funkcję prezesa. 23 I 1938 r. jako wiceprezes wszedł do Za-rządu Głównego Związku Powstańców Wielkopolskich. W 1939 r. powołany został na dowódcę Pułku Obrony Narodowej w Poznaniu, Brygady Obrony Narodowej. We wrześniu brał udział w walkach odwrotowych i osłonowych nad Bzurą. Wzięty do niewoli zmarł 17 grudnia 1941 r. w obozie jenieckim Neubrandenburg. Był odznaczony: Orderem Virtuti Militari V kl., Krzyżem Niepodległości z Mieczami, Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi, Legią Honorową oraz wieloma in. medalami i odznakami. Związek małżeński zawarł z Marią z Cichowiczów i miał dwóch synów - Romana Mariana (1928) oraz Tomasza Augustyna (1930). Wiatach 1930-1939 opublikował szereg artykułów i wspomnień o powstaniu wielkopolskim.

Bibliografia
B. Polak, Śliwiński Bernard (1883-1941), (w:) Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918-1919, red. A. Czubiński, B. Polak, Poznań 2002, s. 361-362.
Autor wpisu
Bogusław Polak