Powstanie Wielkopolskie 1918-1919 - wybór biogramów

LEMAŃSKI Franciszek


Osoba
LEMAŃSKI Franciszek
Urodzony
1894
Zmarł
1974
Opis

ur. się 16 sierpnia 1894 r. w Kębłowie (dawny pow. babimojski) jako syn Stanisława i Marianny z d. Kotlarska. Do 1905 r. uczęszczał do miejscowej szkoły powszechnej, a następnie zamieszkał w Rakoniewicach z powodu wykupienia przez rodziców gospodarstwa rolnego od Niemca. W roku szkolnym 1906/1907 brał czynny udział w strajku szkolnym trwającym dwa miesiące w obronie nauczania religii w języku polskim. Był karany karą chłosty wraz z grupą 150 dziewcząt i chłopców. Po ukończeniu 7- klasowej Szkoły Powszechnej w Rakoniewicach, uczył się zawodu ceramika u majstra najpierw w Rostarzewie, a potem w Mosinie. Naukę swą przerwał z powodu wybuchu powszechnej wojny światowej w sierpniu 1914 r.

W dniu 11 listopada 1914r. został wcielony do wojska niemieckiego do 11 Pułku Piechoty w Gorlicach, skąd 24 grudnia tegoż roku został wysłany na front zachodni do Francji na którym przebywał do 18 marca 1918 r. W czasie walk pod Boulogne został ranny w lewą nogę i odesłany do szpitala w Karlsruhe. Jako niezdolny do udziału w dalszych działań wojennych, został odesłany do Kompanii Uzdrowieńców w Poznaniu w której przebywał do 6 grudnia 1918r. Zwolniony z wojska niemieckiego w stopniu kaprala piechoty przez Radę Żołnierska, wrócił do rodziny w Rakoniewicach.

W dniu 5 stycznia 1919r. jako ochotnik wstąpił do oddziałów powstańczych dowodzonych przez ppor. Stanisława Siudę i ppor. Kazimierza Szcześniaka. Uczestniczył w walkach o wyzwolenie Wolsztyna, Kopanicy, Jaromierza i Kargowej. W stopniu plutonowego uczestniczył w wojnie polsko- bolszewickiej. W dniu 6 grudnia 1920r zdemobilizowany z wojska podjął pracę w Obornikach Wlkp. w Państwowej Służbie Cywilnej –administracji skarbowej.

Od 7 listopada 1936r. zamieszkał z rodziną w Wolsztynie. Otrzymał posadę Podkomisarza Rejonu Kontroli Skarbowej. Po nastaniu okupacji niemieckiej dostał nakaz pracy do miejscowej fabryki win i wódek. W listopadzie 1940r. został z rodziną wysiedlony ze swego mieszkania przy ul. Gajewskich. Wiosną 1945r. powrócił ponownie do swojej pracy w Kontroli Skarbowej, którą sumiennie wykonywał aż do przejścia na emeryturę.

Zmarł 28 stycznia 1974 r. Spoczywa na Cmentarzu Parafialnym w Wolsztynie przy ul. Lipowej. Był odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1967), Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym (1958), Brązowym Medalem Za Długoletnią Służbę (1938), Medalem Za Długoletnie Pożycie Małżeńskie (1970) oraz niemieckim Krzyżem Żelaznym II klasy (1917). Za udział w Powstaniu Wielkopolskim mianowany na stopień podporucznika. Z poślubioną 28 lipca 1920 r. Heleną Heintze miał troje dzieci: Janinę (1921), Floriana (1929) i Urszulę (1932).

Bibliografia
M. Myczka, Lemański Franciszek (1894-1974), (w:) Powstańcy wielkopolscy. Biogramy uczestników powstania wielkopolskiego 1918-1919, t. XIII , red. B. Polak, Poznań 2016, s. 98-99.
Autor wpisu
Maria Myczka