Powstanie Wielkopolskie 1918-1919 - wybór biogramów

RYDLEWSKI Celestyn Teodor Artur


Osoba
RYDLEWSKI Celestyn Teodor Artur
Urodzony
1875
Zmarł
1940
Opis

działacz polityczny, lekarz Straży Ludo­wej - Obrony Krajowej, mjr WP.

Ur. 5 kwietnia 1875 r. w Jarocinie, w ro­dzinie mistrza malarskiego Franciszka i Marii ze Szkudlińskich. W 1896 r. ukończył Gimnazjum Fryderyka Wilhelma w Poznaniu. Studia me­dyczne odbywał we Wrocławiu i Greifswaldzie, składając w 1901 r. egzamin królewski, a w 1909 r. uzyskał tam doktorat medyczny. Podczas studiów działał w Towarzystwie Tomasza Zana, „Czer­wonej Róży” i „Białym Orle”. Zajmował się też publicystyką polityczną, pisząc na tematy naro­dowe na łamach „Dziennika Berlińskiego” i „Go­ńca Wielkopolskiego”. Skazany został wyrokiem sądu niemieckiego na miesiąc więzienia. Ideolo­gicznie związany był z Ligą Narodową.

W 1901 r. w Poznaniu otworzył praktykę lekarską. Działał w „Straży” i Radzie Głównej Ligi Narodowej.

W latach 1905-1930 był prezesem Drukarni Pol­skiej w Poznaniu. Od 1915 r. członkiem kierow­nictwa Narodowej Demokracji. W latach 1916 - 1918 wcielony został do wojska niemieckiego jako lekarz sztabowy (kpt.) w komisji poborowej w Poznaniu. Od jesieni 1918 r. związany był z tajną komendą Straży Obywatelskiej w Pozna­niu. 10 listopada wszedł do Komitetu Obywatel­skiego, który desygnował go do Rady Robotni­czej i Żołnierskiej w Poznaniu. Do chwili roz­wiązania Wydziału Wykonawczego Rady, w lu­tym 1919 r. był jego przewodniczącym. Od kwietnia 1919 r. pełnił funkcję lekarza Naczelnej Komendy Straży Ludowej. Jako delegat NRL repre­zentował Wielkopolskę w Paryżu. 19 lipca przez Inspekcję Sanitarną w byłym zaborze pruskim mianowany został lekarzem 7 Baonu Obrony Krajowej. 30 października był urlopowany z woj­ska i wyznaczony Komisarzem Rządu Polskiego do ustalenia granic Wolnego Miasta Gdańska. Uchwalą Rady Ministrów z 1 VIII 1920 r. miano­wany został Komisarzem Granicznym na granicy Wolnego Miasta Gdańska, pełniąc tę funkcję do 1923 r. Od marca do czerwca 1921 r. skierowany został na Śląsk jako oficer łącznikowy pomiędzy DOGen. w Poznaniu a W. Korfantym. 10 listopada 1921 r. zwolniony został do rezerwy. W lutym 1924 r. zweryfikowano go w stopniu mjr. rezer­wy. W okresie międzywojennym praktykował w Poznaniu, działał w Stronnictwie Narodowym, m.in.w 1926 r. był członkiem Komitetu Wojewódzkiego Organizacji Obrony Państwa, wymierzonej prze­ciwko J. Piłsudskiemu.

Aresztowany przez Niem­ców w październiku 1939 r., został osadzony w Forcie VII i tam rozstrzelany 13 stycznia 1940 r. Odznaczony był: Orderem Odrodzenia Polski IV kl. Krzyżem Walecznych. Zawarł związek małżeński z Marią Kasiewicz i miał dzieci: Halinę (1904), Bogdana (1906), Aleksandrę (1908), Marię (1914) i Stanisławę (1918). Po raz drugi ożenił się z Haliną Eis.

Bibliografia
J. Basinski, Rydlewski Celestyn Teodor Artur (1875-1940), (w:) Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918-1919, red. A. Czubiński, B. Polak, Poznań 2002, s. 313-314.
Autor wpisu
Michał Polak