Powstanie Wielkopolskie 1918-1919 - wybór biogramów

DEMBIŃSKI Julian


Osoba
DEMBIŃSKI Julian
Urodzony
1882
Zmarł
1941
Opis

proboszcz w Imielnie, działacz narodowy, kapelan oddziałów ochotniczych. Ur. się w Żerkowie (pow. Jarocin), jako syn siodlarza Tomasza i Franciszki z domu Pikieś. W 1896 r. został uczniem Gimnazjum św. Marii Magdaleny, a po roku dostał się do konwiktu uczniów kandydatów do seminarium duchownego. Przebywał w nim do zdania matury w 1904 r. Następnie studiował w seminarium duchownym w Poznaniu i w Gnieźnie.

9 II 1908 r. przyjął święcenia kapłańskie z rąk biskupa Edwarda Likowskiego. Posługę duszpasterską rozpoczął 1 III 1908 r. jako mansjonarz i wikariusz kolegiaty św. Marii Magdaleny w Poznaniu. W 1913 r. objął probostwo w Imielnie, sprawując je przez siedem lat. Równocześnie prowadził aktywną dzielność duszpasterską wśród emigrantów polskich w Saksonii. W 1916 r. został członkiem zwyczajnym Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Członek tajnego Komitetu Obywatelskiego na powiat witkowski.

Od połowy XI 1918 r. zaangażowany w tworzenie KO na terenie powiatu, także w polonizację szkół i urzędów. 24 XI przemawiał na wiecu w Czerniejewie, po czym wybrano miejscową Radę Ludową. W następnym dniu został członkiem Powiatowej Rady Ludowej, pracując w komisji szkolnej. Prowadził też zbiórkę na Fundusz Narodowy. Po wybuchu powstania zachęcał byłych żołnierzy do ochotniczego wstępowania do oddziałów, pełniąc funkcję kapelana tworzonych kompanii. 1 X 1921 r. został kapelanem w Dłużynie (dek. Leszno), a w 1927 r. dziekanem dekanatu przemęckiego. Nadal często wyjeżdżał z posługą do polskich środowisk robotniczych w Belgii, Francji i Niemiec.

15 II 1940 r. został w Lesznie aresztowany, internowany w Goruszkach (Miejska Górka), potem więziony w poznańskim Forcie VII. 24 V 1940 r. przewieziono go do obozu koncentracyjnego Dachau, 16 VIII t.r. do Buchenwaldu, 8 XII ponownie do Dachau, gdzie zmarł 3 III 1941 r.

Bibliografia
I. Barełkowska, Dembiński Julian (1882-1941) (w:) J.Karwat, Ziemia Gnieźnieńska w Powstaniu Wielkopolskim 1918/1919. Wybrane aspekty z perspektywy 100 lat, red. G. Musidlak, Gniezno 2018, s.2 15-216.
Autor wpisu
Janusz Karwat