Cele wychowawcze:

- Kształtowanie postawy patriotycznej,

- Wyrabianie poczucia troski o pamiątki i zabytki historyczne,

- Rozbudzanie zainteresowań historią lokalną,

- Pogłębienie wiedzy na temat Powstania Wielkopolskiego.

Cele szczegółowe:

Uczeń:

- Zna daty: 27 XII 1918, 16 II 1918;

- Poznaje bohaterów lokalnych Powstania Wielkopolskiego;

- Pogłębia wiedzę na temat historii swojej rodziny;

- Kształci umiejętność pracy w grupie;

- Przygotowuje poster (rozbudowaną wizytówkę historyczną) z wykorzystaniem różnorodnych materiałów.

Metody i formy pracy:

- pogadanka;

- burza mózgów;

- praca w grupach

- praca metodą posteru;

- prezentacja uczniowska.

Środki dydaktyczne:

- arkusze papieru, flamastry, klej, nożyczki;

- materiały wizualne przygotowane przez uczniów (zdjęcia, notatki, wywiady, zgormadzone książki).

Przebieg lekcji:

Czynności poprzedzające lekcję:

Na lekcji poprzedzającej nauczyciel dzieli klasę na niewielkie (3 lub 4-osobowe) grupy i rozdaje uczniom instrukcje pracy (załącznik nr 1). Prosi, by w bieżącym tygodniu przeprowadzili wywiady w rodzinach, odwiedzili Muzeum Powstania Wielkopolskiego, przeprowadzili badania w Internecie lub literaturze. Zadaniem uczniów jest wybranie bohatera Powstania Wielkopolskiego (postać mniej znana lub członek rodziny) i zebrali o nim jak najwięcej informacji. Uczniowie mają również przygotować materiały wizualne (zdjęcia, pamiątki itp.).

Nauczyciel przygotowuje salę do pracy – ustawia stoły odpowiednio do liczby grup projektowych, przygotowuje białe arkusze papieru, flamastry, klej, nożyczki itp.

Rekapitulacja wtórna:

Nauczyciel zadaje uczniom pytania z lekcji poprzedniej, by utrwalić wiadomości związane z kształtowaniem się polskich granic po I wojnie światowej: „Kiedy wybuchło Powstanie Wielkopolskie?”, „Co stało się bezpośrednią przyczyną wybuchu powstania?”. „Kim był Ignacy Jan Paderewski?”, „Czym był pokój w Trewirze?”. Uczniowie udzielają odpowiedzi, nauczyciel koryguje ewentualne błędy.

Lekcja właściwa:

Nauczyciel prosi, by uczniowie zajęli miejsca w obrębie grup projektowych. Nauczyciel informuje uczniów, iż na bieżącej lekcji będą pracowali metodą posteru. Ich zadanie polega na przygotowaniu rozbudowanej formy wizytówki historycznej, na której przedstawią wybranego przez siebie bohatera Powstania Wielkopolskiego. Uczniowie powinni zwrócić uwagę, by na posterze znalazło się dużo form graficznych (ilustracje, zdjęcia postaci lub pamiątek itp.) oraz by zachowana była ciekawa estetyka pracy. Uczniowie wykorzystują zgromadzone przez siebie materiały – wywiady, zdjęcia, notatki. Na wykonanie posteru uczniowie mają 20 minut.

W czasie pracy grup projektowych nauczyciel udziela uczniom niezbędnych wskazówek, pomaga zaaranżować przestrzeń posteru, odpowiada na pytania.

Po określonym czasie uczniowie przystępują do prezentacji wyników swojej pracy.

Każda grupa wychodzi na środek sali, przedstawia wykonany przez siebie poster oraz prezentuje wybranego bohatera.

Nauczyciel wypełnia kartę oceny (załącznik nr 2) z uwzględnieniem indywidualnej pracy uczniów. Po podsumowaniu punktów nauczyciel wystawia ocenę zgodną ze skalą.

Uwagi:

Jeśli uczniowie będą mieli trudność z wyszukaniem ciekawych bohaterów nauczyciel może zaproponować pomoc, jednak powinien uwzględnić to w punktacji. Nauczyciel powinien wytłumaczyć uczniom, że bohaterami mogą być sanitariusze/sanitariuszki lub osoby odpowiedzialne za wychowanie patriotyczne młodego pokolenia, które wzięło udział w powstaniu. Uczniowie nie powinni skupiać się na sztandarowych postaciach. Przykładowe postaci: Sam Sandi, tzw. matki chrzestne powstania: Aniela Tułodziecka, Janina Omańkowska, Helena Rzepecka, Zofia Sokolnicka; Stanislaw Jeske, Czen de Fu, Giovani Novizio Cittadini i wielu innych.

Załączniki

1. Instrukcja pracy w grupach

Wyobraźcie sobie, że jesteście badaczami, którzy poszukują bohaterów Powstania Wielkopolskiego. Bez Waszej pracy pamięć o nich nie przetrwa. Przeprowadźcie wywiady w swoich rodzinach, odwiedźcie Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 - Oddział Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości, przeprowadźcie badania w Internecie i Bibliotece Raczyńskich. Ustalcie w grupie, która z odkrytych postaci jest dla Was najciekawsza i zbierzcie jak najwięcej informacji o tej postaci. Wykorzystajcie zdjęcia i pamiątki, ewentualne wspomnienia o tej osobie. Zebrane materiały przynieście na lekcję.

Waszym zadaniem będzie przygotowanie posteru (rozbudowanej wizytówki historycznej),oraz zaprezentowanie Waszego bohatera klasie. Wasza praca będzie podlegała ocenie (zgromadzona bibliografia, estetyka pracy, wkład własny w pracę grupy, poziom merytoryczny prezentacji, sposób prezentacji).

Powodzenia!

2. Karta oceny pracy grupy:

Skala ocen:

0-8,5 pkt – niedostateczny

9-11 pkt – dopuszczający

11,5-15 – dostateczny

15,5 – 18 – dobry

18,5-20 – bardzo dobry (celujący)

3. Przykładowe prace:

a) Bronisław Mroczyński – pradziadek uczennicy (grupa: Dagmara Wosiewicz Zosia Kasprzyk Sara Saluk)

Opis postaci: Wybraną przez nas postacią jest Bronisław Mroczyński. Jest to dla mnie zaszczyt przedstawiać dzisiaj tę postać, ponieważ jest to mój prapradziadek, a dzięki temu projektowi możemy uczcić jego pamięć. Proces przygotowań pozwolił mi jeszcze lepiej poznać dziedzictwo rodzinny. 

            Bronisław Mroczyński urodził się 6 kwietnia 1900 roku w Pierzchnie, czyli powiecie Śremskim. Ukończył szkołę powszechną w 1914 roku, a cztery lata później zdobył tytuł czeladnika ślusarskiego. Nie pracował długo, gdyż 27 grudnia 1918 wybuchło powstanie Wielkopolskie. W tym momencie niesamowicie ważną rolę odegrał ksiądz Meisner działający w pobliskiej parafii. Zachęcił on młodego Bronisława do aktywnego udziału w powstaniu. Nawet po wielu latach wspominał dźwięk dzwonów, które biły gdy wraz z innymi szedł na pociąg do Poznania. 27 grudnia wstąpił do Pierwszej Ochotniczej Kompanii Średzkiej pod dowództwem Alfreda Milewskiego. Już następnego dnia wyruszył z Kampanią Średzką do Poznania na pomoc powstańcom. Brał udział w działaniach wyzwoleńczych w Poznaniu, zajęciu Biedruska i walkach pod Zbąszyniem. 

Następnie wstąpił do wojska Polskiego i został przydzielony do 70 pp w Pleszewie. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, docierając aż pod Kijów. Został tam poważnie zraniony w nogę. Następnie w 1920 roku uczestniczył w Bitwie Warszawskiej. Służbę wojskową pełnił do 1921 roku. Po zwolnieniu do rezerwy w 1921-1925 pracował w firmie maszyn w Śremie, a następnie w Tkalni w Środzie Wielkopolskiej. Niestety był zmuszony do częstych zmian miejsca pracy. Nie powstrzymało go to jednak  przed zdobyciem tytułu mistrza ślusarstwa. W czasie II Wojny Światowej pracował na stanowisku majstra tkackiego. W 1922 wstąpił w związek małżeński z Janiną Łażewską. Szczęśliwie doczekał się siódemki dzieci: Stefani, Bronisławy, Janusza, Danieli, Romualda, Jerzego i Andrzeja. Za udział w Powstaniu Wielkopolskim został mianowany podporucznikiem Wojska Polskiego. Był odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1978), Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym (1980) i Odznaką Honorową za zasługi w Rozwoju Województwa Poznańskiego (1984). Zmarł 27 czerwca 1996 roku, w wieku 96 lat. Spoczął na Średzkim Cmentarzu Parafialnym we wspólnej mogile z małżonką. Jego nazwisko można znaleźć na tablicy pamiątkowej Powstańcy Wielkopolscy 1918-1919.

            Pamięć o powstańcach nie zanika dzięki organizacjom takim jak stowarzyszenie w Środzie Wielkopolskiej. Rodziny zbierają się tworzą wystawy, spisują wspomnienia i wydają artykuły. Krewni Wielkopolan wraz z władzami miasta Poznań oraz reprezentacja władz miasta Warszawa co roku hucznie celebrują 27 grudnia by pamięć o powstańcach nigdy nie umarła.

b) Aniela Tułodziecka (grupa Wiktoria Wawrowska, Patrycja Walczak, Sonia Germanini)

c) Wincenty Wierzejewski (grupa Marianna Sikorska, Olga Malengowska, Alicja Szmigiel)