Miejsca Pamięci

CHODZIEŻ (miasto powiatowe)

1. Przy ul. Dworcowej – w sąsiedztwie stacji kolejowej, o którą toczyły się walki w styczniu 1919 r. – 8 V 2004 r. odsłonięto pomnik powstańców wielkopolskich. Ma on formę ustawionego bezpośrednio na chodniku dużego głazu narzutowego. Na jego polerowanej przedniej części wykuto napis ku czci tych, którzy stoczyli tutaj zwycięską bitwę z wojskami niemieckimi.

2. Na ścianie kamienicy stojącej na narożniku Rynku i ul. Raczkowskiego 26 I 2002 r. odsłonięto metalową tablicę (proj. Alfred Aszkiełowicz) z podobizną Józefa Raczkowskiego. Był to ekonom majątku w Manieczkach k. Śremu, który przebywał u rodziny w Chodzieży i po wybuchu powstania wielkopolskiego stanął na czele miejscowego oddziału Straży Ludowej. Raniony 8 I w czasie niemieckiego ataku na miasto (według LS miał wtedy zginąć), zmarł 28 I 1919 r. Został pochowany w mogile powstańczej na tutejszym cmentarzu, a jego imieniem nazwano ulicę wybiegającą z Rynku. Tablicę wmurowano z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Ziemi Chodzieskiej.

4. Na kolistym zbiorniku w stacji wodociągowej przy ul. Podgórnej w 2017 r. wykonano mural o tematyce powstańczej. Przedstawia on orła w koronie, a po jego bokach symboliczną scenę z miejscowego dworca kolejowego i nalot na miasto niemieckiego samolotu z Piły.

3. W zachodniej, wyższej części cmentarza parafialnego przy ul. Władysława Jagiełły znajduje się zbiorowy grób powstańców wielkopolskich, wybrukowany nieregularnymi kostkami granitowymi. Na nagrobku w formie ściany z kamiennych kostek rzędowych umieszczono metalowe krzyże: Virtuti Militari i powstańczy oraz wydłużoną metalową tablicę z nazwiskami dziesięciu powstańców poległych na polu chwały (LS wymienia sześciu z nich, którzy zginęli w styczniu i maju 1919 r. w rejonie Chodzieży). Mogiłę zdobią duże metalowe znicze. Po jej bokach pochowano czterech żołnierzy poległych w 1945 r.