Miejsca Pamięci

KRZYWIŃ (miasto w powiecie kościańskim)

1. Przy ul. Strzeleckiej 13, obok Zespołu Szkół, znajduje się pomnik powstańców wielkopolskich, ufundowany przez społeczeństwo ziemi krzywińskiej w 1979 r. – w 60-lecie wybuchu powstania. Ma on formę fragmentu schodkowego muru z kostek granitowych, zwieńczonego stylizowanym orłem betonowym. Umieszczono na nim krzyż powstańczy i tablicę ku czci kompanii krzywińskiej, wykonane z metalu.

2. Na ścianie domu przy Rynku 14 odsłonięto 12 I 1969 r. małą czarną tablicę kamienną, ozdobioną krzyżem powstańczym. Upamiętnia ona siedzibę komendy ochotniczej kompanii powstańczej. Poprzednią tablicę w tym miejscu z 1935 r. zniszczyli hitlerowcy.

3. Na cmentarzu (położonym przy ul. Chłapowskiego), obok kostnicy, znajduje się zbiorowy grób powstańców wielkopolskich, otoczony betonowym krawężnikiem. Pochowano w nim Szczepana Lewandowskiego (1899-1919), szeregowca z kompanii krzywińskiej, który zginął 11 I pod Osieczną, i podporucznika Wacława (w LS Władysława) Andrzejewskiego (1879-1919) z 1. kompanii 6. pułku strzelców wielkopolskich (patrz Trzebania). Grób ziemny otacza betonowy krawężnik. Okazały nagrobek betonowy zwieńczony jest krzyżem. U góry widnieje na nim wizerunek czapki powstańczej na dwóch skrzyżowanych szablach oraz tablica z nazwiskami ośmiu parafian poległych w 1920 r. Po jej bokach umieszczono dwie tablice nagrobne poległych powstańców. Wzniesiony w 1924 r. pomnik zburzyli hitlerowcy w 1940 r. Został on odbudowany w 1947 r. z wykorzystaniem zachowanych szczątków przez miejscowe koło Towarzystwa Powstańców Wielkopolskich. Jedna z ulic w mieście nosi imię Powstańca Lewandowskiego.