Miejsca Pamięci

LUSOWO (gmina Tarnowo Podgórne, powiat poznański)

1. W środkowej części cmentarza parafialnego, po południowej stronie głównej alejki, spoczywa w grobie rodzinnym generał broni Józef Dowbor-Muśnicki (1867-1937), głównodowodzący powstania wielkopolskiego od 16 I 1919 r., a potem organizator Armii Wielkopolskiej. Na mogile 20 X 1984 r. odsłonięto nowy granitowy nagrobek, ufundowany przez członków byłej korporacji akademickiej „Lechia” z Poznania, z niewielkimi podobiznami metalowymi krzyża 1. Korpusu Polskiego w Rosji (dowborczyków) i odznaki pamiątkowej Wojsk Wielkopolskich. Z tyłu znajduje się brzozowy krzyż i krzewy tui. W 2000 r. grób odrestaurowano, a w 2002 r. umieszczono po bokach urny z ziemią z Katynia i Palmir, gdzie w czasie II wojny światowej zginęły córki generała.

2. Na wschodniej fasadzie kościoła parafialnego, na prawo od głównego wejścia, umieszczono marmurowe epitafium generała Józefa Dowbora-Muśnickiego. W latach 1957-84 znajdowało się ono na mogile generała (patrz wyżej).

3. Przy ul. Ogrodowej 3a, w budynku specjalnie wybudowanym na ten cel z inicjatywy Towarzystwa Pamięci gen. J. Dowbora-Muśnickiego z Lusowa staraniem samorządu gminy (architekt Henryk Pielichowski), znajduje się Muzeum Powstańców Wielkopolskich. Otwarto je 28 XII 2008 r. Wewnątrz na dwóch kondygnacjach urządzono ekspozycję dokumentów, pamiątek, odznaczeń i fotografii dotyczących powstania wielkopolskiego, ze szczególnym uwzględnieniem postaci generała Dowbora-Muśnickiego.

4. Na terenie przy Szkole Podstawowej 29 XII 2015 r. odsłonięto pomnik generała Józefa Dowbora-Muśnickiego. Spiżowa figura jest dziełem Roberta Sobocińskiego, na kwadratowym kamiennym cokole wypisano najważniejsze fakty z życia generała.

5. Na ścianie budynku gospodarczego przy ul. Poznańskiej, stojącego blisko ronda na wjeździe do wsi, w 2013 r. umieszczono mural przedstawiający powstańca z karabinem na tle orła bez korony.