Miejsca Pamięci

MIĘDZYCHÓD (miasto powiatowe)

1. W rozwidleniu ulic Dworcowej i Gorzyckiej, obok hali sportowej (na miejscu, gdzie od 1 VII 1928 r. stał zniszczony przez hitlerowców pomnik powstańców wielkopolskich), 21 XII 1989 r. odsłonięto nowy pomnik (proj. Bernard Lewandowski). Ma on formę ustawionego na niskim cokole z płytek kamiennych wysokiego ukośnego postumentu betonowego, na którym umieszczono rzeźbę orła w koronie zrywającego się do lotu. Na postumencie z przodu umieszczono napis: Powstańcom Wielkopolskim 1918-1919, a z boku metalową tablicę z napisem informacyjnym. U stóp pomnika w sierpniu 2002 r. położono trzy odtworzone tablice ku czci niepodległości Polski i powstańców wielkopolskich, z nazwiskami 17 osób, które straciły życie w latach 1919-21 w walkach za wolność Ojczyzny. Wśród nich są szeregowiec Augustyn Estrych (1898-1919) z Kamionny, poległy 9 I (w LS 16 I) pod Kamionną, szeregowiec Andrzej Mleczak (1891-1919) z Kwilcza, który zginął 14 II (w LS 14 I) pod Kwilczem, i kapral Walenty Jenek (1891-1919) z Chorzępowa, zmarły z ran 17 XII w szpitalu w Kcyni. Z lewej strony położono cztery kamienne tablice, odsłonięte 16 I 2009 r.; wymieniono na nich 66 powstańców poległych w czasie walk o wolną Ziemię Międzychodzką, w tym sześciu o nieznanych nazwiskach (LS wymienia 64 z nich, w jednym przypadku o innym imieniu) oraz 24 uczestników powstania poległych i zamordowanych w latach 1939-45.

2. Dwie tablice kamienne ku czci powstańców wielkopolskich, którzy w styczniu 1919 r. chwycili za broń i doprowadzili do powrotu ziemi międzychodzkiej na łono Wolnej Macierzy, pochodzące ze zniszczonego przez hitlerowców pomnika międzywojennego, są eksponowane w Muzeum Regionalnym (ul. 17 Stycznia 100).