Miejsca Pamięci

WRZEŚNIA (miasto powiatowe)

1. Po lewej stronie pomnika Dzieci Wrzesińskich, odsłoniętego 31 V 1975 r. na początku ul. Harcerskiej, umieszczono później trapezowaty element ze sztucznego kamienia z płaskorzeźbą krzyża powstańczego oraz wypisanymi miejscami walk mieszkańców miasta: Września – Zdziechowa – dolina Noteci 1918-1919 i Miłosław – Sokołowo 1848.

2. W środkowej części cmentarza parafialnego (znajdującego się przy ul. Gnieźnieńskiej) spoczywają we wspólnym grobie polegli powstańcy wielkopolscy. Na mogile wzniesiono w 1926 r. wysoki obelisk zwieńczony krzyżem (proj. Stanisław Robakowski), po zniszczeniu przez hitlerowców zrekonstruowany w 1946 r. Z przodu na obelisku znajduje się tarcza herbowa z orłem zrywającym łańcuch, sztandarem skrzyżowanym z mieczem oraz datami 1918-1919, a niżej tablica z napisem ku czci poległych bohaterów. Na prawo i lewo od obelisku umieszczono dwie tablice z nazwiskami dziesięciu powstańców spoczywających w tym grobie, poległych 31 XII 1918 r. pod Zdziechową oraz w styczniu i lutym pod Szubinem i Kcynią, a także zmarłych później z ran (LS w jednym przypadku podaje inne imię); jedenastym jest szeregowiec o nieznanym nazwisku, pochowany 23 II 1919 r. U dołu płasko leży kamień z zarysem krzyża Virtuti Militari. Po odrestaurowaniu mogiła została ponownie odsłonięta 28 XII 2008 r.