Wybierz Strony

• Jesienią 1918 roku na obszarze Wielkopolski znajdowało się (...)
• 1 Dywizja Strzelców Wielkopolskich
• 3 Dywizja Strzelców Wielkopolskich

1 Dywizja Strzelców Wielkopolskich: utworzona rozkazem dziennym DG nr 17 z 22 stycznia 1919 r. Dowódca: gen. por. Filip Dubiski. Od stycznia 1920 r. 14 Dywizja Piechoty Wielkopolskiej. 1 Pułk Strzelców Wielkopolskich: sformowany rozkazem DG nr 14 z 19 stycznia 1919 r. Dowódcy: płk/gen. Daniel Konarzewski (19.01-marzec 1919 r.), ppłk. Gustaw Paszkiewicz (od marca 1919 r.). 22 stycznia 1919 r. włączony w skład 1 DSW. 1 kompanię pierwotnie stanowiła 200-osobowa kompania harcerska Wincentego Wierzejewskiego, pozostałe kompania i kp. karabinów maszynowych – z batalionu rekrutów. 26 stycznia 1919 r. pułk został zaprzysiężony i otrzymał chorągiew na Placu Wolności w Poznaniu. Od 30 stycznia 1919 r. stacjonował w Biedrusku, gdzie dokończono formowania. 14 marca 1919 r. skierowany pod Lwów, w składzie grupy płk. D. Konarzewskiego. Następnie oddział kierowany był na front południowy i wschodni. W styczniu 1920 r. przemianowany na 55 Poznański Pułk Piechoty. 2 Pułk Strzelców Wielkopolskich. Utworzony z jednostek powstańczych działających na terenie Grupy Zachodniej  (trzech batalionów), na podstawie rozkazu wydanego 6 marca 1919 r. przez dowódcę Grupy płk. Michała Milewskiego. Dowódcy: ppor. Antoni Nieborak (6.03.- 1.05.1919 r.), kpt. Zygmunt Łęgowski – od 1 maja 1919 r.. 16 marca t.r. sformowano trzy kompanie karabinów maszynowych. 9 kwietnia 1919 r. rozkazem dowódcy frontu zachodniego nr 50 przystąpiono do formowania batalionu zapasowego. 2 marca t.r. utworzono kompanię karabinów maszynowych przy sztabie pułku i pluton łączności (telefoniczny). 11 kwietnia 1919 r. pułk zajął pozycje na froncie, na odcinku od Kopanicy do Wronek, a w czerwcu wszedł w skład 1 Dywizji Strzelców Wielkopolskich. 4-5 września 1919 r,. skierowany na Front Litewsko-Białoruski. 7 stycznia 1920 r. przemianowany na 56 Pułk Piechoty Wielkopolskiej. 3 Pułk Strzelców Wielkopolskich. Sformowany w Biedrusku rozkazem dziennym DG nr 44 z 7 lutego 1919 r. Dowódca: ppłk. Arnold Szylling. Od początku przewidziany do składu 1 Dywizji Strzelców Wielkopolskich. Zawiązkiem oddziału było 2 oficerów i ok. 100 szeregowych w 1 pułku Strzelców. 20 lutego 1919 r. dowódca pułku wydał rozkaz sformowania I batalionu, II batalion zaczęto tworzyć 25 lutego 1919 r., a III – 21 marca t.r. Trzy pierwsze kompanie karabinów maszynowych zostały przydzielone z oddziału ciężkich km w Poznaniu, czwartą sformowano w Biedrusku. W końcu marca 1919 r. utworzono pluton telefonistów. Stan etatowy pułk osiągnął w końcu maja. 29 maja 1919 r. 3 PSW został zaprzysiężony i otrzymał chorągiew. 6 czerwca został oddany do dyspozycji dowódcy frontu południowego, 29 lipca skierowany na Front Litewsko-Białoruski, do składu grupy gen. D. Konarzewskiego. Batalion zapasowy pułku sformowano 14 kwietnia 1919 r. przez zniesienie depot rekrutów. W styczniu 1920 r. oddział przemianowano na 57 Pułk Piechoty Wielkopolskiej. 4 Pułk Strzelców Wielkopolskich. Utworzony rozkazem dziennym DG nr 61 z 6 marca 1919 r., z oddziałów powstańczych działających w okolicach Wągrowca, Gniezna i Wrześni. Dowódca: mjr Oskar Brezany. I batalion pułku to dawny batalion wągrowiecki i kompania powidzka, II batalion powstał w dawnego batalionu budzyńskiego, III – z oddziałów powstańczych walczących w okolicach Gniezna. Batalion III formowany był na froncie, baony I i II – w kwietniu 1919 r., w Gnieźnie.  Całkowicie sformowany 4 PSW od 5 maja 1919 r. uczestniczył w walkach granicznych na froncie północnym, na odcinku od Kowalewa do Dąbrówki. Po raz pierwszy jako całość pułk został zgrupowany 6 czerwca 1919 r. pod Nininem. Od 27 maja do 20 czerwca 1919 r. oddział stanowił odwód 2 Dywizji Strzelców Wielkopolskich, 1 sierpnia skierowany do grupy gen. D. Konarzewskiego. 7 stycznia 1920 r. przemianowany na 58 Pułk Piechoty Wielkopolskiej.

2 Dywizja Strzelców Wielkopolskich. Utworzona rozkazem dziennym DG nr 61 z 6 marca 1919 r. Dowódca: ppłk. Kazimierz Grudzielski. Od stycznia 1920 r. 15 Dywizja piechoty Wielkopolskiej. 5 Pułk Strzelców Wielkopolskich. Zalążkiem pułku była utworzona około 30 grudnia 1918 r., dowodzona przez ppor. Pawła Cymsa kompania złożona z powstańców gnieźnieńskich, wrzesińskich, miłosławskich i witkowskich. Oddział uczestniczył w marszu na Inowrocław i w walkach w tym mieście. Po zdobyciu Inowrocławia utworzono dwa pułki Grenadierów Kujawskich i Batalion Nadgoplański. Ośrodkiem formowania przyszłego pułku Wojsk Wielkopolskich był jednak tylko 1 Pułku Grenadierów Kujawskich. 16 stycznia 1919 r. rozkazem dowódcy VIII Okręgu Wojskowego 2 Pułk Grenadierów został włączony do pułku 1 jako jego II batalion. Obydwa te bataliony i Szwadron Nadgoplański zostały zaprzysiężone w Inowrocławiu (16 stycznia 1919 r.), zaś 22 stycznia – Batalion Nadgoplański, w Kruszwicy. 1 lutego 1919 r. rozkazem dowódcy VIII Okręgu Wojskowego Batalion Nadgoplański przeszedł do 1 Pułku Grenadierów, jako jego III batalion. W dniu 7 lutego 1919 r. 1 Pułk Grenadierów Kujawskich został przemianowany rozkazem DG na 5 Pułk Strzelców Wielkopolskich, wchodząc równocześnie w skład oddziałów frontu północnego. Od 6 marca 1919 r. pułk został włączony do 2 Dywizji Strzelców Wielkopolskich. Kolejni dowódcy 5 PSW: por. Paweł Cyms – do 6 marca 1919 r., płk Wacław Przeździecki – 6-23 marca 1919 r., mjr Stanisław Wrzaliński – od 23 marca 1919 r. 18 grudnia 1919 r. pułk został zluzowany na froncie przez 6 Pułk Strzelców Wielkopolskich. W styczniu następnego roku oddział uczestniczył w zajmowaniu przyznanych Polsce przez Traktat Wersalski terenów Pomorza. 17 stycznia 1920 r. przemianowany na 59 Pułk Piechoty Wielkopolskiej. 6 Pułk Strzelców Wielkopolskich. Sformowany z jednostek powstańczych Frontu Południowo-Zachodniego, powiatów: gostyńskiego, kościańskiego, śmigielskiego. Dowódca: por. Bernard Śliwiński. Oddziały wchodzące w skład Grupy „Leszno” rozkazem DG nr 61 z 6 marca 1919 r. zostały połączone w 6 Pułk Strzelców Wielkopolskich. 9 sierpnia 1919 r. w Kościanie pułk otrzymał chorągiew. Od lipca do trzeciej dekady sierpnia 1919 r. 6 PSW przebywał w odwodzie, 27 sierpnia zluzował na froncie zachodnim 2 PSW.  Od początku października do 18 grudnia 1919 r. stacjonował w rej. Żnina. Potem nastąpił powrót na front, a 20 stycznia 1920 r. pułk, w ramach akcji rewindykacji Pomorza, wkroczył do Bydgoszczy. 17 stycznia 1920 r. przemianowany na 60 Pułk Piechoty Wielkopolskiej. 7 Pułk Strzelców Wielkopolskich. Utworzony z powstańców m.in. drużyn: pniewskiej, dusznickiej, podrzewieckiej, kwileckiej, sierakowskiej, wronieckiej, lwóweckiej i opalenickiej, które nast. weszły w skład jednostek grupy Zachodniej. 12 lutego 1919 r. rozkazem L.dz. 232/19  Dowództwa Okręgu Wojskowego I na odcinek pod Wolsztynem został skierowany II batalion garnizonowy z Poznania, dowodzony przez ppor. Pawła Hądzlika. W marcu 1919 r. z jednostek tych został sformowany Pułk Zapasowy Grupy Zachodniej. 15 marca 1919 r. rozkazem dziennym nr 76 DG nakazało dowódcy Grupy Zachodniej sformowanie 7 Pułku Strzelców Wielkopolskich; płk Michał Milewski nazwę tę nadał dotychczasowemu Pułkowi Zapasowemu Grupy. Kolejni dowódcy pułku: ppor. Kazimierz Szcześniak – od 15 marca 1919 r., płk. Gołecki – od 2 czerwca 1919 r. Do końca lipca 1919 r. oddział walczył na froncie zachodnim, 27 sierpnia 1919 r. został skierowany na front północny. Rozkazem Dowództwa Głównego z 10 sierpnia 1919 r. 7 PSW wchodził w skład 1 Dywizji Strzelców Wielkopolskich. Pod koniec t.m. oddział został przeniesiony do skład 2 Dywizji. W styczniu 1920 r. oddział uczestniczył w akcji rewindykacji Pomorza. 17 stycznia 1920 r. przemianowany na 61 Pułk Piechoty Wielkopolskiej. 8 Pułk Strzelców Wielkopolskich. Oddziałem wyjściowym  dla utworzenia 8 PSW był dowodzony przez ppor. Ludwika Bociańskiego  batalion pleszewski. II batalion pułku wywodził swą genezę od batalionu średzkiego. Pułk został powołany rozkazem dziennym DG nr 70 z 15 marca 1919 r Kolejni dowódcy: ppor. Ludwik Bociański, kpt. Mieczysław Paluch – do 24 października 1919 r., kpt. Jan Namysł – od 24 października 1919 r. W składzie 2 Dywizji Strzelców Wielkopolskich, oddział uczestniczył w akcji rewindykacji Pomorza. 17 stycznia 1920 r. przemianowany na 62 Pułk piechoty Wielkopolskiej.