Miejsca Pamięci

DZIEKANOWICE (gmina Łubowo, powiat gnieźnieński)

1. Przed kościołem parafialnym znajduje się wysoki pomnik z ciosów kamiennych, odsłonięty 3 V 1929 r. z okazji 10-lecia odzyskania niepodległości (proj. Piotr Zieleziński). Ma formę lekko zwężającego się ostrosłupa ściętego, zwieńczonego kamiennym krzyżem, ustawionego na sześciennym cokole i schodkowej podstawie. Pierwotnie poświęcony był parafianom poległym w I wojnie światowej, powstaniu wielkopolskim i wojnie polsko-bolszewickiej. Odbudowany po zniszczeniu przez hitlerowców, czci obecnie ofiary obu wojen światowych. Od strony północnej umieszczono na nim tablicę z nazwiskami: u góry trzech powstańców wielkopolskich (LS odnotowuje tylko Walentego Świercza, patrz niżej), niżej 21 poległych w I wojnie i 18 w II wojnie światowej. Od wschodu widnieje ozdobiona krzyżem powstańczym tablica ku czci straconego przez hitlerowców Michała Nitki (1900-42), powstańca wielkopolskiego i żołnierza AK. Pomnik otacza ogrodzenie łańcuchowe na słupkach metalowych.

2. Oryginalną tablicę z pierwszego pomnika, zabezpieczoną przed zniszczeniem przez hitlerowców, umieszczono po wojnie w kruchcie kościoła. Wymieniono na niej te same nazwiska 24 ofiar co na pomniku (polegli w latach 1919-20 są tu nazwani uczestnikami walk w obronie Ojczyzny).

3. Na cmentarzu (położonym przy drodze do Łubowa), po prawej stronie głównej alejki, pochowano Walentego Świercza, szeregowca z batalionu gnieźnieńskiego, poległego 7 II 1919 r. w wieku 20 lat pod Paterkiem (według LS pod Studzienkami). Na otoczonej betonowym krawężnikiem mogile ustawiono betonowy nagrobek o ozdobnym zwieńczeniu zakończonym krzyżem. Na nagrobku widnieją od góry: orzeł w koronie, napis informacyjny, czapka powstańcza, skrzyżowane szable i sześciowiersz ku czci powstańców. Po bokach umieszczono dwa obetonowane pociski artyleryjskie.